Originala titolo: Эти разные, разные, разные лица…
Studio: krea unuiĝo “Ekran”
Jaro: 1971
Aŭtoro de la scenaro: Юрий Сааков (Júrij Saákov).
Reĝisoroj: Игорь Ильинский (Igor Iljínskij), Юрий Саáков (Júrij Saákov).
Komponisto: Юрий Буцко (Júrij Buckó).
Aktoro: Игорь Ильинский (Igor Iljínskij).
Informo pri la filmo ĉe Imdb.com
Ĉi tiu almanako laŭ humuraj rakontoj de Anton Ĉeĥov havas trajton, kiu distingas ĝin en la multnombra vico de ekranaj versioj de liaj verkoj. Fakte, jam ĝia nomo aludas tion. Ja ĉiujn rolulojn, kies vizaĝoj aperas sur ekrano, en ĉi tiu filmo ludas sama aktoro!
Igor Iljinskij (1901 - 1987), verŝajne, meritas porti titolon “rusa aktoro de la dudeka jarcento”. Lia kariero en teatro kaj kino daŭris ekde la fino de la 1910-aj ĝis la 1980-aj, kaj dum ĉi tiu longa tempo li ĉiam konservis popularecon. Oni konas lin unuavice kiel komedian kinoaktoron; la plej memorata rolo de li estas tiu de ridinda burokrato Ogurcov en filmo “Karnavala nokto” (1956). Tamen lia aktora kaj reĝisora talento estis multe pli vasta, kion brile demonstras filmo “Malsamaj vizaĝoj”. Igor Iljinskij enkorpigas en ĝi la tutan galerion de tute malsimilaj figuroj (inter kiuj estas eĉ unu virina). Ĝuu do la gajan humuron kaj trafan priskribon de karakteroj fare de Ĉeĥov kaj fajnegan aktoran ludon fare de Iljinskij.
Aperigon de la filmo ebligis fakto, kie por ĉiuj, krom “Oratoro”, rakontoj, laŭ kiuj ĝi estis farita, troveblas Esperantaj tradukoj, aperintaj plejparte en la fruaj periodaĵoj. Jen listo da ili.
La filino de Albiono (paĝo 24)
Interesaj faktoj
“La sonoriloj de Corneville”, menciitaj en “La morto de oficisto”, estas komedia opero, aperinta en 1877. Interese, ke en 1919 juna Igor Iljinskij partoprenis enscenigon de ĝi.
En la humuraj rakontoj de Ĉeĥov nomoj de roluloj ofte enhavas ironian signifon en la kunteksto de la prezentita situacio. En la fruaj tradukoj oni emis transdoni ĝin per Esperantigo; ekzemple, la rolulo de “La morto de oficisto” havas nomon Ĉervjakov, kiu devenas de ĉervjak (vermo). En la traduko do lia nomo estas Vermulo. Tamen tia rekta kaj “laŭvorta” komprenado de personaj nomoj pri karakteras por klasikisma literaturo kaj ĝenerale ne tre kongruas kun la stilo de Ĉeĥov; rezulte, la modernaj tradukistoj en Esperanton ne plu uzas ĝin. En la traduko de “Ĥameleono”, ekzemple, oni konservas la originalajn nomojn, kvankam por ruslingva leganto ankaŭ ili enhavas certan nuancon de ironio.
En “Oratoro” unu el la roluloj citas latinan proverbon De mortuis aut bene, aut nihil – “Pri mortintoj aŭ bone, aŭ nenion”, tamen li erare diras aut mortuis nihil bene – “Aŭ pri mortintoj nenion bone”, ke ankaŭ aspektas irone en la kuteksto de la rakonto.
Leporo, kiun mencias la rolulo de “La nokto antaŭ la proceso”, estas aludo al tradicia superstiĉo: leporo, krucinta vojon, aŭguras malbonon. Notinde estas, ke kiam la rolulo bezonas subskribi faritan de li “medicinan recepton”, li inventas por tio nomon Zajcev, kiu devenas de zajac (leporo). Evidente, li rememoris ĉi tiun okazintaĵon, opiniante, ke ĝi jam montriĝis sensignifa; tamen, li eraris...
Por krei sian “recepton”, la rolulo uzas latinan esprimon Sic transit gloria mundi – “Tiel pasas la monda famo”.
En “La filino de Albiono”, kiam Grjabov penas alparoli la anglinon, li provas uzi la francan lingvon kaj diras Je vous prie (“Mi petas vin”). Ĉi tiu detalo ankoraŭfoje montras la tiutempan situacion en internacia komunikado, kiam la franca lingvo estis same “defaŭlta” varianto por tio, kiel la angla nune.