Perseo

Originala titolo: Персей
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1973
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Симуков (Alekséj Simukóv).
Reĝisoro: Александра Снежко-Блоцкая (Aleksándra Snéĵko-Blóckaja).
Arta direktoro: Александр Трусов (Aleksándr Trúsov).
Animaciistoj: Валентин Кушнерев (Valentín Kúŝnerev), Виктор Шевков (Víktor Ŝevkóv), Леонид Каюков (Leoníd Kájukov), Николай Федоров (Nikoláj Fjódorov), Е. Вершинина (Je. Verŝínina), Рената Миренкова (Renáta Mirenkóva), Владимир Зарубин (Vladímir Zarúbin), Виолетта Колесникова (Violétta Kolésnikova).
Kameraisto: Борис Котов (Borís Kótov).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponisto: Виталий Гевиксман (Vitálij Géviksman).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Aktoroj: Всеволод Ларионов (Vsévolod Lariónov), Зинаида Нарышкина (Zinaída Naríŝkina), С. Зайкова (S. Zájkova), Люсьена Овчинникова (Lusjéna Ovĉínnikova), Анна Каменкова (Anna Kamenkóva), Евгений Герасимов (Jevgénij Gerásimov).
Muntisto: Татьяна Сазонова (Tatjána Sazónova).

Informo laŭ Animator.ru

Ankoraŭ unu prezentaĵo de helena mito — pri Perseo, gorgono Meduzo kaj belega Andromedo.

La Argonaŭtoj

Originala titolo: Аргонавты
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1971
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Симуков (Alekséj Simukóv).
Reĝisoro: Александра Снежко-Блоцкая (Aleksándra Snéĵko-Blóckaja).
Arta direktoro: Александр Трусов (Aleksándr Trúsov).
Animaciistoj: Юрий Бутырин (Júrij Butírin), Леонид Каюков (Leoníd Kájukov), Светлана Сичкарь (Svetlána Síĉkarj), Владимир Зарубин (Vladímir Zarúbin), Виктор Шевков (Víktor Ŝevkóv), Елизавета Комова (Jelizavéta Kómova), Николай Федоров (Nikoláj Fjódorov).
Kameraisto: Борис Котов (Borís Kótov).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponisto: Виталий Гевиксман (Vitálij Géviksman).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Aktoroj: Л. Золотухин (L. Zolotúĥin), Татьяна Ленникова (Tatjána Lénnikova), Алексей Консовский (Alekséj Konsóvskij), Т. Дмитриева (T. Dmítrijeva), Владимир Сошальский (Vladímir Soŝálskij), А. Власова (A. Vlásova).
Muntisto: М. Трусова (M. Trúsova).

Informo laŭ Animator.ru

Rakonto pri vojaĝo de la helenaj herooj al malproksima Kolĉido en serĉado por la ora ŝaflano.

Interesaj faktoj

Insulo de la sirenoj, kiu aperas ĉe 5:42, estas aludo al bildo “Kvieto” de fama litova komponisto kaj pentristo Mikalojus Konstantinas Čiurlionis.

La Labirinto. Heroaĵoj de Tezeo

Originala titolo: Лабиринт. Подвиги Тесея
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1971
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Симуков (Alekséj Simukóv).
Reĝisoro: Александра Снежко-Блоцкая (Aleksándra Snéĵko-Blóckaja).
Arta direktoro: Александр Трусов (Aleksándr Trúsov).
Animaciistoj: Олег Сафронов (Olég Safrónov), Николай Федоров (Nikoláj Fjódorov), Юрий Бутырин (Júrij Butírin), Виктор Шевков (Víktor Ŝevkóv), Елизавета Комова (Jelizavéta Kómova), Борис Бутаков (Borís Butakóv), Ольга Орлова (Olga Orlóva), Леонид Каюков (Leoníd Kájukov).
Kameraisto: Борис Котов (Borís Kótov).
Komponisto: Виталий Гевиксман (Vitálij Géviksman).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Aktoroj: Зоя Зайкова (Zója Zájkova), Анатолий Папанов (Anatólij Papánov), Я. Беленький (Ja. Bélenkij), Наталия Кустинская (Natálija Kustínskaja), Алексей Консовский (Alekséj Konsóvskij), В. Кольцов (V. Kolcóv), Александр Граве (Aleksándr Gráve), Лев Фричинский (Lev Friĉínskij).

Informo laŭ Animator.ru

Daŭrigo de la serio laŭ la helenaj mitoj. Tezeo, filo de atena reĝo Egeo, decidas liberigi sian urbon de terura tributo por Minoo, reĝo de Kreto. Por tio li devas eniri misteran Labirinton kaj batali teruran Minotaŭron...

Reveno de Olimpo

Originala titolo: Возвращение с Олимпа
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1969
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Симуков (Alekséj Simukóv).
Reĝisoro: Александра Снежко-Блоцкая (Aleksándra Snéĵko-Blóckaja).
Arta direktoro: Александр Трусов (Aleksándr Trúsov).
Desegnistoj: Е. Танненберг (Je. Tánnenberg), Алла Горева (Alla Góreva), Ирина Светлица (Irína Svetlíca), В. Максимович (V. Maksimoviĉ).
Animaciistoj: Борис Бутаков (Borís Butakóv), Юрий Бутырин (Júrij Butírin), Елизавета Комова (Jelizavéta Kómova), Леонид Каюков (Leoníd Kájukov), Виктор Шевков (Víktor Ŝevkóv), Николай Федоров (Nikoláj Fjódorov), Вадим Долгих (Vadím Dólgiĥ), Олег Сафронов (Olég Safrónov).
Kameraisto: Борис Котов (Borís Kótov).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponisto: Виталий Гевиксман (Vitálij Géviksman).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Aktoroj: Михаил Новохижин (Miĥaíl Novoĥíĵin), М. Васильев (M. Vasíljev), Алексей Консовский (Alekséj Konsóvskij), Алексей Грибов (Alekséj Gríbov), Михаил Погоржельский (Miĥaíl Pogorĵélskij), Наталия Кустинская (Natálija Kustínskaja), Эраст Гарин (Erást Gárin), С. Зайкова (S. Zájkova).
Muntisto: Нина Майорова (Nína Majórova).

Informo laŭ Animator.ru

Filmo “Reveno de Olimpo” malfermas serion da animaciaĵoj laŭ la helenaj mitoj, kreitaj dum la 1970-aj jaroj en studio “Sojuzmultfilm” fare de reĝisorino Aleksandra Sneĵko-Blockaja. Por kelkaj generacioj de rusiaj spektantoj ili estis unua konatiĝo kun la mondo de antikvaj herooj kaj dioj. 

Ĉi tiun filmon en modernaj terminoj eblas nomi “nula epozodo”: oni ankoraŭ ne tute ellaboris stilon de la serio kaj provis enmeti, ne tre sukcese, aktualajn politikajn aludojn. Interese, ke rezulte la plej impresaj roluloj en la filmo estas sekundaraj: Hera kaj la aglo de Zeŭso, kiun voĉludis elstara aktoro Erast Garin.

Fabelo de fabeloj

Originala titolo: Сказка сказок
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1979
Aŭtoroj de la scenaro: Людмила Петрушевская (Ludmila Petruŝevskaja), Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Reĝisoro: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Arta direktoro: Франческа Ярбусова (Franĉéska Járbusova).
Animaciisto: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Kameraisto: Игорь Скидан-Босин (Igor Skidán-Bósin).
Direktoro: Г. Ковров (G. Kovróv).
Komponisto: Михаил Меерович (Miĥaíl Mejeróviĉ).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Наталья Абрамова (Natálja Abrámova).
Aktoro: Александр Калягин (Aleksándr Kaljágin).
Muntisto: Надежда Трещёва (Nadéĵda Treŝĉjóva).

Informo laŭ Animator.ru

Mi jam skribis, ke troveblas paralelaĵoj inter kreadaj vojoj de majstro de animacia kino Jurij Norŝtejn kaj majstro de fikcia kino Andrej Tarkovskij. Animaciaĵo “La batalo ĉe Kerzenec” eĥas kreitan kvin jarojn antaŭ filmon “Andreo Rublov”, kaj filmo “Spegulo” (1975) ricevis post kvar jaroj sian animacian version en formo de “Fabelo de fabeloj”.

Ambaŭ Tarkovskij kaj Norŝtejn en siaj majstroverkoj atente rigardas la fluantan antaŭ okuloj vivon, penante kapti ĉiam forglitantan esencon de ĝi. Enhavo de ambaŭ filmoj estas fluo de konscio de la protagonisto – alter ego de la reĝisoro, en kiu egalrajte kunekzistas realeco kaj fantazio. En ambaŭ kazoj la protagonisto mem ne aperas sur ekrano (tamen, eble ĝuste lin oni vidas komence de la animaciaĵo kiel bebon). Tial en la filmo de Norŝtejn lin anstataŭas figuro de Lupeto el rusa lulkanto, kiu sonas komence kaj fine de la filmo. Li eveidente estas enkorpiĝo de memoro, vaganta plu kaj plu laŭ sama cirklo de jardekoj – la 1930-aj jaroj, la Dua mondmilito, por ĉiam disigita multajn geamantojn kaj geedzojn, kaj ree la 1970-aj jaroj, kiam la domo, kie antaŭe estis vivo kaj feliĉo, estas ŝlosita kaj lasita. Ĉu fino de la filmo signifas, ke li trovis eliron el ĉi tiu eterna revenado? Ĉiu spektanto povas decidi tion mem. Verkistino Ludmila Petruŝevkaja kaj Jurij Norŝtejn kreis universalan rakonton, ne vane titolitan “Fabelo de fabeloj”, en kiu oni jam tridek kvin jarojn trovas ion karan por si persone.

Interesaj faktoj

“Fabelo de fabeloj” estis du fojojn agnoskita kiel la plej bona animacia filmo de ĉiuj tempoj; en la jaro 1984 en Olmpika Arta Festivalo (Olympic Arts Festival) en Los-Anĝeleso kaj en la jaro 1992 en Zagreba Animacia Festivalo. En animacia festivalo “Laputo”, kiu okazis en Tokio en 2003, ĝi okupis duan lokon en listo de plej bonaj animaciaj filmoj. La unuan okupis “Erinaceto en nebulo”, ankaŭ de Jurij Norŝtejn.

Nomo “Fabelo de fabeloj” estis premita de turka poeto Nâzım Hikmet, al kiu apartenas versaĵo sub ĉi tiu titolo.

En la filmo sonas muziko de Johann Sebastian Bach kaj Wolfgang Amadeus Mozart – alia paralelaĵo kun Andrej Tarkovskij, kiu uzis muzikon de Johann Sebastian Bach en siaj filmoj, inklude “Spegulon”.

Kiel simbolo de la 1930-aj jaroj, en la filmo sonas melodio de populara tiutempe tango “To ostatnia niedziela”, en la rusa ĝi estas konata kiel “Lacigita suno”. Ĉi melodio simbolas tiun epokon ankaŭ en filmo “Lacigitaj de la suno” (1994) fare de Nikita Miĥalkov, kiu gajnis premion “Oscar”.

Erinaceto en nebulo

Originala titolo: Ежик в тумане
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1975
Aŭtoro de la scenaro: Сергей Козлов (Sergéj Kozlóv).
Reĝisoro: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Arta direktoro: Франческа Ярбусова (Franĉéska Járbusova).
Animaciisto: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Kameraisto: Александр Жуковский (Aleksándr Ĵukóvskij).
Komponisto: Михаил Меерович (Miĥaíl Mejeróviĉ).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Наталья Абрамова (Natálja Abrámova).
Aktoroj: Вячеслав Невинный (Vjaĉesláv Nevínnij), Алексей Баталов (Alekséj Batálov), Мария Виноградова (Maríja Vinográdova).
Muntisto: Надежда Трещёва (Nadéĵda Treŝĉjóva).

Informo laŭ Animator.ru

Al verkisto Sergej Kozlov (1939 – 2010) apartenas vico da porinfanaj fabeloj, kies ĉefaj roluloj estas Erinaceto kaj Ursido. Ili estis popularaj ankaŭ sur ekrano: oni kreis animaciajn versiojn de ili en tri studioj de Sovetunio. Tamen nur unu el ĉi tiuj filmoj estis destinita fariĝi legendo... 

Jurij Norŝtejn demonstis ankoraŭfoje ke plej gravas ne pri kio oni rakontas, sed kiele, farinte en simpla fabelo tion, kion oni mirigite gapas en la tuta mondo jam preskaŭ kvardek jarojn. Hodiaŭ ankaŭ vi povas aliĝi al ĉi tiu senfina vojaĝo. Prenu en la manon pakaĵon kun framba konfituro kaj malsupreniĝu en nebulon...

Interesaj faktoj

En animacia festivalo “Laputo”, kiu okazis en Tokio en 2003, “Erinaceto en nebulo” estis agnoskita la plej bona animacia filmo de ĉiuj tempoj fare de enketo de 140 animaciistoj kaj kritikistoj el diversaj landoj. La duan lokon okupis filmo “Fabelo de fabeloj” (1979), ankaŭ de Jurij Norŝtejn.

La filmo estas malfermita por grandega nombro da psikologiaj, kulturaj kaj religiaj interpretoj. Ĉi tie mi volas noti nur unu detalon: fine de la filmo la amikoj reuniĝas kaj ĉio ŝajnis esti kiel antaŭe, tamen Erinaceto jam evidente aliiĝis — la travivita sperto ŝanĝis lin por ĉiam.

Aspekto de Ursido kopias tiun de aktoro Vjaĉeslav Nevinnij, kiu voĉludis lin, kaj modelo por la aspekto de Erinaceto, laŭ kelkaj atestaĵoj, estis verkistino Ludmila Petruŝevskaja, kiu kreis scenaron por sekva filmo de la reĝisoro. Interese, ke ŝi estis ankaŭ modelo por Ardeino en filmo “Ardeino kaj gruo”.

Usona animacia serio “Family Guy” enhavas parodion al “Erinaceto en nebulo” en unu epizodo. Krome, ekzistas du parodioj al ĝi en la moderna rusia animacio. En epizodo “Erinaceto en nebulozo” el serio “Viglobetoj” la roluloj intencas filmi sciencfiksian kinon, rezulte de kio Erinaceto trafas nebulon kaj spertas travivaĵojn, similajn al tiuj de la originala filmo. Reklamo de kontraŭvirusa programo “Kaspersky” fare de studio “ToonBox” parodias samtempe la filmon kaj romanon “Krimo kaj puno” de Fjodor Dostojevskij. 

Interesa lingva detalo en la traduko estas ligita kun la ĉevalo. Originala vorto loŝadj (ĉevalo) havas en la rusa lingvo inan gramatikan genron kaj povas laŭ konteksto signifi reprezentanton de la specio, sen konretiĝo de sekso, aŭ ĉevalinon (se oni volas speciale indiki sekson, oni uzas aliajn vortojn – konj aŭ ĵerebec por la vira kaj kobila por la ina). Demando estis, ĉu la aŭtoroj de la filmo opiniis la ĉevalon ino? Se jes, tio donas kromajn nuancojn por komprenado de ĝi. Tia aludo ĉiukaze ne estas eksplicita, do vorto “ĉevalo” en la traduko estas sen sufikso “in”, tamen persona pronomo, kiu indikas ĉi tiun figuron, estas “ŝi”, samkiel en la originalo.

Poŝtmarko, dediĉita al la filmo (1988)

Ardeino kaj gruo

Originala titolo: Цапля и журавль
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1974
Aŭtoroj de la scenaro: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn), Роман Качанов (Román Kaĉánov).
Reĝisoro: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Arta direktoro: Франческа Ярбусова (Franĉéska Járbusova).
Animaciisto: Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Kameraisto: Александр Жуковский (Aleksándr Ĵukóvskij).
Direktoro: Натан Битман (Natán Bítman).
Komponisto: Михаил Меерович (Miĥaíl Mejeróviĉ).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Наталья Абрамова (Natálja Abrámova).
Aktoro: Иннокентий Смоктуновский (Innokéntij Smoktunóvskij).
Muntisto: Надежда Трещёва (Nadéĵda Treŝĉjóva).

Informo laŭ Animator.ru

Nia maratono de arta animacio el la 1960-aj kaj la 1970-aj jaroj proksimiĝas al la fino, kaj ĝis fermos tri verkoj fare de mondfama reĝisoro Jurij Norŝtejn.

Unua el unu estas «Ardeino kaj gruo», farita laŭ rusa fabelo. La reĝisoro intrepretas ĝin kiel tristan historion pri du solecaj koroj, kiuj pro timoj kaj ofendoj ne povas trovi vojon unu al alia. Ĉi tiu rakonto, voĉlegita de granda aktoro Innokentij Smoktunovskij, vekas asociojn kun la klasika rusa literaturo de la 19-a jarcento, kion aludas ankaŭ la arta koncepto de la filmo, kun lasita bieno kiel ĝia scenejo.

Vasilij Maksimov. Ĉio estas en la pasinteco (1889)

Bienoj — «nobelaj nestoj», laŭ nomo de verko fare de Ivan Turgenev — ludis tre gravan rolon en disvolviĝo de la rusia kulturo dum la 18-a kaj la 19-a jarcentoj, tamen en la dua duono de la 19-a jarcento ili grandparte degeneris en ŝanĝintaj sociaj kaj ekonomiaj cirkonstancoj.

La batalo ĉe Kerĵenec

Originala titolo: Сеча при Керженце
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1971
Aŭtoro de la scenaro: Иван Иванов-Вано (Iván Ivanóv-Vanó).
Reĝisoroj: Иван Иванов-Вано (Iván Ivanóv-Vanó), Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Artaj direktoroj: Аркадий Тюрин (Aleksándr Tjúrin), Марина Соколова (Marína Sokolóva).
Desegnistoj: Владимир Алисов (Vladímir Alísov), Виктор Дудкин (Víktor Dudkin), А. Данилов (A. Danílov), М. Спасская (M. Spásskaja), Франческа Ярбусова (Franĉéska Járbusova).
Animaciistoj: Александр Рожков (Aleksándr Roĵkóv), Борис Савин (Borís Sávin), Вячеслав Шилобреев (Vjaĉesláv Ŝilobréev), Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Kameraisto: Владимир Саруханов (Vladímir Saruĥánov).
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).

Informo laŭ Animator.ru

Jam eminenta reĝisoro Ivan Ivanov-Vano kaj estonte fama Jurij Norŝtejn kreis ĉi tiun filmon surbaze de rusa legendo pri urbo Kiteĵ, kiu dum la mongola invado en la 13-a jarcento estis mirakle savita, profundiĝinte en lagon. Ĉi tiu legendo inspiris multajn artistojn, inter kiuj estis komponisto Nikolaj Rimskij-Korsakov, verkinta operon “La legendo pri nevidebla urbo Kiteĵ kaj virgulino Fevronia”. En ĝi li prilaboris la originalan historion kaj aldonis, inter aliaj, epizodon “La batalo ĉe Kerĵenec”, en kiu estas rakontate, ke la trupo, kiu baris la vojon al la malamiko, falis en batalo kaj la urbo restis sen defendo. Ĝuste ĉi tiun epizodon oni prenis por la filmo, uzinte por arta koncepto freskojn kaj librajn miniaturojn de la 14-a ĝis la 16-a jarcentoj.

Rimarkinde estas, ke la majstroj de animacia kino turnis sin al la temo de la mezepoka rusa historio preskaŭ samtempe kun majstro de fikcia kino Andrej Tarkovskij, kreinta ĉefverkon “Andreo Rublov”. Ambaŭkaze oni streĉite rigardis la pasintecon, penante kompreni per ĝi ion gravan por la nuntempanoj. Por “La batalo ĉe Kerĵenec” ĉi tiu ligo estis evidenta, ĉar en la foraj eventoj klare respeguliĝis eventoj bone memorataj – la ekstermado dum la Dua mondmilito. 

Aŭtoro de fama rusa eposo “Parolo pri la militiro Igora” skribis: “...la sangaj bordoj ne bonorde estas prisemitaj, prisemitaj je la ostoj de la rusaj filoj”. Ĉi tiu despera krio sonis super la vastaĵoj de Rusio en la 12-a jarcento same kiel en la jarcento 20-a.

Majo 1185. Bildo “Post la batalo de Igor Svjatoslavoviĉ kun la kipĉakoj” (1880) de Viktor Vasnecov, ilustranta “Parolon pri la militiro Igora”.

Decembro 1942. Ruinigita Stalingrad.

Monto de dinosaŭroj

Originala titolo: Гора динозавров
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1967
Aŭtoro de la scenaro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Reĝisoro: Раса Страутмане (Rása Strautmáne).
Arta direktoro: Борис Акулиничев (Borís Akulíniĉev).
Desegnisto: Дмитрий Антипов (Dmítrij Antípov).
Animaciistoj: Мария Мотрук (Maríja Mótruk), Б. Петин (B. Pétin), Юрий Кузюрин (Júrij Kuzjúrin), Антонина Алешина (Antonína Aljóŝina), В. Рябчиков (V. Rjábĉikov), Галина Баринова (Galína Bárinova).
Kameraisto: Елена Петрова (Jeléna Petróva).
Direktoro: А. Зорина (A. Zórina).
Komponisto: Владимир Дашкевич (Vladímir Daŝkéviĉ).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Александр Тимофеевский (Aleksándr Timoféjevskij).
Aktoroj: Лев Любецкий, Клара Румянова (Klára Rumjánova), В. Рождественский (V. Roĵdéstvenskij), И. Смирнов (I. Smirnóv).
Muntisto: Любовь Георгиева (Lubóvj Geórgijeva).

Informo laŭ Animator.ru

Ĉi filmo, aperinta en la jaro 1967, demonstras, ke al ĉi tiu tempo animacio en Sovetunio definitive ĉesis esti nur porinfara ĝenro, kia ĝi en sia frua tempo. Fakte, ĉi filmo ne tre taŭgas por infanoj – en la reto troveblas nemalmultaj replikoj de homoj, kiuj ricevis tre preman efikon, spektinte ĝin en sia infaneco. Stranga, bizareca kaj iom timiga – pri kio ĝi rakontas? Ĉu pri eraroj en edukado de infanoj? Aŭ ĉu pri krueleco de la historio, kiu ĉiam forviŝas la malnovan por liberigi lokon por la nova? Oni povas vidi en ĝi eĉ politikan aludon al severiĝo de interna klimato en la sovetia socio, kiu klare senteblis tiutempe. Tiel aŭ alie, ĝi montras, ke ĝiaj aŭtoroj traktis animacion kiel plenrajtan arton, kiu ne ĝenas sin paroli pri seriozaj temoj.

Baletistino sur ŝipo

Originala titolo: Балерина на корабле
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1969
Aŭtoro de la scenaro: Роза Хуснутдинова (Róza Ĥusnutdínova).
Reĝisoro: Лев Атаманов (Lev Atamánov).
Artaj direktoroj: Борис Корнеев (Borís Kornéjev), Гелий Аркадьев (Gélij Arkádjev).
Desegnistoj: Н. Шимилис, София Митрофанова (Sofíja Mitrofánova), Татьяна Казанцева (Tatjána Kazánceva), О. Воробьева (O. Vorobjóva), Инна Пшеничная (Inna Pŝeníĉnaja), Ада Никольская (Ada Nikólskaja).
Animaciistoj: Анатолий Петров (Anatólij Petróv), Валерий Угаров (Valérij Ugárov), Галина Баринова (Galína Bárinova), Рената Миренкова (Renáta Mirenkóva), Александр Давыдов (Aleksándr Davídov).

Lirika etudo pri interrilatoj de vivo kaj arto. La filmon akompanas muziko fare de Alfred Ŝnitke.

Glasa harmoniko

Originala titolo: Стеклянная гармоника
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1968
Aŭtoro de la scenaro: Геннадий Шпаликов (Gennádij Ŝpálikov).
Reĝisoro: Андрей Хржановский (Andréj Ĥrĵanóvskij).
Artaj direktoroj: Юрий Нолев-Соболев (Júrij Nólev-Sóbolev), Юро-Ильмар Соостер (Juro Ilmar Sooster).
Animaciistoj: Анатолий Абаренов (Anatólij Abárenov), Гелий Аркадьев (Gélij Arkádjev), Валерий Угаров (Valérij Ugárov), Леонид Носырев (Leoníd Nósirev), Анатолий Петров (Anatólij Petróv), Юрий Кузюрин (Júrij Kuzjúrin), Дмитрий Антипов (Dmítrij Antípov), Галина Баринова (Galína Bárinova), Яна Вольская (Jána Vólskaja).
Kameraisto: Е. Ризо (Je. Rizo).
Direktoro: А. Зорина (A. Zórina).
Komponisto: Альфред Шнитке (Alfred Schnittke/Alfred Ŝnitke).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Muntisto: М. Трусова (M. Trúsova).

Informo laŭ Animator.ru

Reĝisoro Andrej Ĥrĵanovskij, plu sekvante direkton, montritan en lia antaŭa filmo «Vivis unu Kozjavin», entreprenis unikan por la sovetia animacio provon krei socian satiron en formo de surrealisma parabolo. Enkonduko al la filmo tekstas: «Kvankam eventoj de la filmo estas fantastaj, la aŭtoroj volis memorigi pri senbrida avideco, polica arbitreco, homaj diceso kaj ferociĝo, kiuj regas en la moderna burĝa socio». Kaj post tio estas rakontate, ke «Antaŭlonge unu majstro inventis mirindan muzikilon kaj eknomis ĝin glasa harmoniko. Sonoj de ĉi tiu muzikilo agordis aŭskultantojn al altaj pensoj kaj instigis al bonegaj agoj. Unu fojon dum vagado la majstro trafis urbon, kies loĝantoj estis sub povo de Flava Diablo.»

Samkiel multaj satiraĵoj de tiu tempo, la filmo atentigis cenzuron, rezulte de kio aperis prezentita supre enkonduko, kiu montru, ke ĝi celas nur alilandajn problemojn. Tamen tio ne savis la filmon pro malpermeso kaj longa prokrastado de premiero, ĉar la figuro de viro en bulĉapelo kaj mantelo neeviteble vokis asociojn kun sekreta polico, kaj ne nur alilanda...

Interesaj faktoj

La filmo havas evidentajn paralelaĵojn kun aperinta samjare «Flava submarŝipo». Kiel rememoras reĝisoro Andrej Ĥrĵanovskij, li tiutempe legis pri ĉi tiu filmo en unu publikaĵo kaj komprenis, ke ĝi enhavas saman ideon – veno de artisto en mondon, tute malan al li, kaj kio rezultiĝas el tio.

La muzikon por la filmo verkis fama moderna komponisto Alfred Ŝnitke.

Arta koncepto de la filmo uzas verkojn de klasika pentrarto, de la Renesanso ĝis la 20-a jarcento. Por negativaj figuroj oni uzis bildojn de Hieronymus Bosch, Pieter Brueghel la malpliaĝa kaj Francisco de Goya kaj por la pozitivaj – tiuj de Albrecht Dürer, Pinturicchio kaj El Greco. La viro en bulĉapelo estas kutima figuro sur la bildoj fare de René Magritte.

Esprimo «Flava Diablo» estis prenita el publicistaj verkoj de Maksim Gorkij, kie li nomis tiel oron pro fiaj sentoj, kiujn vokas en homoj avido al ĝi.

Oni uzis bildojn en la filmo en muzikvideo laŭ kanto Uyan fare de turkia grupo Mor ve Ötesi.

Vivis unu Kozjavin

Originala titolo: Жил-был Козявин.
Produktado: studio «Sojuzmultfilm».
Jaro: 1966
Aŭtoroj de la scenaro: Лазарь Лагин (Lázar Lágin), Геннадий Шпаликов (Gennádij Ŝpálikov).
Reĝisoro: Андрей Хржановский (Andréj Ĥrĵanóvskij).
Arta direktoro: Николай Попов (Nikoláj Popóv).
Animaciistoj: Геннадий Сокольский (Gennádij Sokólskij), Валерий Угаров (Valérij Ugárov), Станислав Соколов (Stanisláv Sokolóv), Владимир Морозов (Vladímir Morózov), Анатолий Петров (Anatólij Petróv), Юрий Кузюрин (Júrij Kuzjúrin), Владимир Арбеков (Vladímir Arbékov), Дмитрий Антипов (Dmítrij Antípov).
Kameraisto: Борис Котов (Boris Kótov).
Direktoro: А. Зорина (A. Zórina).
Komponisto: Г. Лукьянов (G. Lukjánov).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Раиса Фричинская (Raísa Friĉínskaja).
Aktoro: Александр Граве (Aleksándr Gráve).
Muntisto: М. Трусова (M. Trúsova).

Informo laŭ Animator.ru

Filmo de Andrej Ĥrĵanovskij prezentas animacian version de satira fabelo fare de verkisto Lazar Lagin.  Kvankam pikilo de ĉi tiu satiro estas turnita kontraŭ burokratismo, ĝi neeviteble ricevas pli vastan signifon. Ja ĉiuj amasaj krimoj, kiuj skuis la mondon en la dudeka jarcento, ne estus eblaj sen amaso da diligentaj kaj nerezonantaj plenumantoj. Kaj en ĉi tiu lumo figuro de homo, kiu “fartas bone kaj pretas plenumi ĉian taskon” ekposedas iom sinistran nuancon...

Interesaj faktoj

Ĉe 3:50 oni montras aŭskultantojn de voilonisto sur malfermita scenejo en parko. Tio estas famaj rusaj verkistoj kaj poetoj el la 19-a kaj la 20-a jarcentoj – Nikolaj Gogol, Marina Cvetajeva, Anna Aĥmatova, Boris Pasternak, Ilja Erenburg, Aleksandr Tvardovskij kaj aliaj (inter tiuj Anna Aĥmatova, Ilja Erenburg kaj Aleksandr Tvardovskij estis vivaj, kiam la filmo aperis). Precipe interesas ĉeesto de Anna Aĥmatova kaj Boris Pasternak, ĉar oficiala kritiko en tiu tempo rilatis al ili ankoraŭ negative.

Ikaro kaj saĝuloj

Originala titolo: Икар и мудрецы
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1976
Aŭtoro de la scenaro kaj reĝisoro: Федор Хитрук (Fjódor Ĥitrúk).
Artaj direktoroj: Владимир Зуйков (Vladímir Zujkóv), Эдуард Назаров (Eduárd Nazárov).
Animaciistoj: Александр Панов (Aleksándr Pánov), Виолетта Колесникова (Violétta Kolésnikova), Татьяна Померанцева (Tatjána Pomeránceva), Владимир Пальчиков (Vladímir Pálĉikov), Юрий Кузюрин (Júrij Kuzjúrin), Дмитрий Куликов (Dmítrij Kulikóv), Александр Горленко (Aleksándr Górlenko).
Kameraisto: Михаил Друян (Miĥaíl Druján).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponisto: Шандор Каллош (Ŝándor Kálloŝ).
Sonreĝisoro: Владимир Кутузов (Vladímir Kutúzov).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Aktoro: Яков Смоленский (Jákov Smolénskij).

Informo laŭ Animator.ru

Ankoraŭ unu ĉefverko de Fjodor Ĥitruk. Ĉiuj, eksterdube, rekonos en ĉi tiu emociiga rakonto kaj la historion de nia lingvo, kaj multajn aliajn historiojn pri persisteco kaj lukto de homa spitito...

Interesaj faktoj

Latinaj proverboj, uzitaj en la filmo:

Quod licet Iovi, non licet bovi — Kio permesitas al Jupitero, ne permesitas al bovo.

Pes sic tendatur ne lodix protereatur — Ne etendu la krurojn pli longen, ol kovrilo.

Festina lente — Rapidu malrapide.

Mensura omnium rerum optima — Estas mezuro por ĉiuj aĵoj.

Est avis in dextra (melior quam quattuor extra) — Estas birdo en dekstra (mano pli bona, ol kvar foraj).

Homo proponit sed deus disponit — Homo proponas, dio disponas.

Ne sutor supra crepidam (judicet) — Ŝuisto ne juĝu pli alte, ol ŝuo.

Via trita via tuta — Vojo trairita estas sendanĝera.

Quo altior gradus tanto profundior casus — Kiu pli alten paŝas, pli profunden falas.

Bene qui stat non moveatur — Kiu bone staras, ne moviĝu (skribaĵo sur la monumento de Ikaro).

Mi donacas al vi la stelon

Originala titolo: Дарю тебе звезду
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1974
Aŭtoroj de la scenaro: Мария Мотрук (Maríja Mótruk), Федор Хитрук (Fjódor Ĥitrúk).
Reĝisoro: Федор Хитрук (Fjódor Ĥitrúk).
Artaj direktoroj: Владимир Зуйков (Vladímir Zujkóv), Эдуард Назаров (Eduárd Nazárov).
Animaciistoj: Татьяна Померанцева (Tatjána Pomeránceva), Наталия Богомолова (Natálija Bogomólova), Лев Рябинин (Lev Rjabínin), Мария Мотрук (Maríja Mótruk), Галина Зеброва (Galína Zébrova), Эльвира Авакян (Elvíra Avakján), Владимир Пальчиков (Vladímir Pálĉikov), Иван Давыдов (Iván Davídov), Виолетта Колесникова (Violétta Kolésnikova).
Kameraisto: Михаил Друян (Miĥaíl Druján).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponisto: Шандор Каллош (Ŝándor Kálloŝ).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Aktoro: Валентин Никулин (Valentín Nikúlin).
Muntisto: И. Герасимова (I. Gerásimova).

Informo laŭ Animator.ru

En ĉiuj epokoj viro promesas fari ĉion por sia amatino kaj donaci al ŝi stelon de sur la ĉielo... Sed ĉu en la realo rezultiĝas tiel? Humura kaj saĝa rigardo al rilatoj inter seksoj – en la filmo de Fjodor Ĥitruk.

Film', film', film'

Originala titolo: Фильм, фильм, фильм
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1968
Aŭtoroj de la scenaro: Федор Хитрук (Fjódor Ĥitrúk), Владимир Голованов (Vladímir Golovánov).
Reĝisoro: Федор Хитрук (Fjódor Ĥitrúk).
Arta direktoro: Владимир Зуйков (Vladímir Zujkóv).
Desegnistoj: Татьяна Казанцева (Tatjána Kazánceva), Татьяна Сокольская (Tatjána Sokólskaja), Алексей Соловьев (Alekséj Solovjóv), София Митрофанова (Sofíja Mitrofánova), Эдуард Назаров (Eduárd Nazárov), Инна Воробьева (Inna Vorobjóva), В. Гилярова (V. Giljárova).
Animaciistoj: Игорь Подгорский (Igor Podgórskij), Виолетта Колесникова (Violétta Kolésnikova), Мария Мотрук (Maríja Mótruk), Леонид Каюков (Leoníd Kájukov), Наталья Таннер (Natálja Tánner), Геннадий Сокольский (Gennádij Sokólskij), Марина Восканьянц (Marína Voskanjánc).
Kameraisto: Борис Котов (Borís Kótov).
Direktoro: А. Зорина (A. Zórina).
Komponistoj: Александр Зацепин (Aleksándr Zacépin), Евгений Крылатов (Jevgénij Krilátov).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snésarev).
Aktoroj: Георгий Вицин (Geórgij Vícin), Алексей Полевой (Alekséj Polevój).
Muntisto: Нина Майорова (Nína Majórova).

Informo laŭ Animator.ru

En ĉi tiu filmo la majstro de animacio ironie turnas sin al siaj kolegoj el “granda” kinematografo. 

Interesaj faktoj

Oni kutime opinias, ke prototipo por la ĉefa rolulo en la filmo estas Sergej Eisenstein, tamen Fjodor Ĥitruk asertis, ke modelo por li estis alia eminenta reĝisoro de sovetia kino – Grigorij Roŝal.

La filmo tamen, eksterdube inkludas parodiaĵon al “Ivan la Terura” fare de Eisenstein (sceno de procesio kun moviĝantaj ombroj sur muroj). Supozeble, oni ankaŭ aludis filmon “Andreo Rublov” fare de Andrej Tarkovskij, kiu en tiuj jaroj estis plej granda kinoprojekto pri la mezepoka rusa historio. Bovino kaj pluvo en la unua sceno de filmado aspektas kiel citaĵoj el la stilo de Tarkovskij.

La dika damo kun klaktabulo estiĝis unu el la plej bone memorataj roluloj de la filmo.

Muzikon por la kanto, kiu sonas en la filmo, registris ensemblo “Sokol”, unu el unuaj muzikaj kolektivoj en Sovetunio, kiu okupiĝis pri rok-muziko, kaj la voĉan parton plenumis artistoj el ensemblo “Orfej”. En la titoloj oni indikis nur unuan ensemblon.

Historio de unu krimo

Originala titolo: История одного преступления
Produktado: studio «Sojuzmultfilm»
Jaro: 1962
Aŭtoro de la scenaro: Михаил Вольпин (Miĥaíl Vólpin).
Reĝisoro: Федор Хитрук (Fjódor Ĥitrúk).
Arta direktoro: Сергей Алимов (Sergéj Alimov).
Desegnistoj: Г. Невзорова (G. Nevzórova), Ирина Светлица (Irína Svetlíca).
Animaciistoj: Яна Вольская (Jána Vólskaja), Владимир Морозов (Vladímir Morózov), Р. Овивян (R. Ovivján), Анатолий Петров (Anatólij Petróv), Мария Мотрук (Maríja Mótruk), Леонид Носырев (Leoníd Nósirev), Геннадий Сокольский (Gennádij Sokólskij), Наталия Богомолова (Natálija Bogomólova), Эльвира Маслова (Elvíra Máslova), Галина Баринова (Galína Bárinova).
Kameraisto: Борис Котов (Boris Kótov).
Direktoro: Л. Сенаторова (L. Senátorova).
Komponisto: Андрей Бабаев (Andréj Babájev).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Петр Фролов (Pjotr Frolóv).
Aktoro: Зиновий Гердт (Zinóvij Gerdt).

Informo laŭ Animator.ru

Per ĉi tiu publikaĵo ni malfermas maratonon de sovetia “aŭtora animacio” el la 1960-aj kaj la 1970-aj jaroj. En la projekto jam aperis filmoj, kiu apartenas al ĉi tiu kategorio: “Insulo” de granda Fjodor Ĥitruk, lirika “Fenestro”, filmoj de Andrej Ĥrĵanovskij kaj Eduard Nazarov. Hodiaŭ komenciĝas kronologia prezentado de animaciaj artverkoj el ĉi tiuj jardekoj. 

Unua en la listo estas “Historio de unu krimo” (1962) de Fjodor Ĥitruk – ĉarma skizo de vivo en Moskvo antaŭ jarcentduono. Kvankam rememoroj pri tiu tempo povas veki nostalgion, ankaŭ tiam la vivo foje montriĝis ne facila, kion oni povas vidi laŭ sorto de la ĉefa rolulo...

Interesaj faktoj

Reĝisoro Fjodor Ĥitruk rakontis en unu intervjuo, ke ideo de la filmo estas bazita sur realaj cirkonstancoj – en domo, kie li loĝis, estis du kortistinoj, kiuj havis kutimon matene interkrii laŭte tra la tuta korto.

Laŭ arkitekturo de la domo, kie loĝas la rolulo, ĝi apartenas al konstruitaj meze de la 1950-aj jaroj. Tiaj domoj estas bonkvalitaj, tamen ili vere havas problemojn kun sonizolado, ĉar internaj muroj en ili estas faritaj el gipsoplatoj.

Televida elsendo, kiu estas montrita samtempe kun boksa batalo, estas kinoversio de opero “Eŭgeno Onegin” de Pjotr Ĉajkovskij, aperinta en 1958 (ĝi estas spektebla rete). En la filmo oni sprite miksas bildojn de duelo inter la ĉefaj roluloj de la opero kaj tiu de la boksistoj.

Fine de la filmo oni nomas la rolulon, uzante vorton “civitano” – tio havas historiajn kaŭzojn. Oficiala formo de adresvorto dum la sovetia epoko estis “kamarado” (interese, ke ĝi aperis antaŭ veno de la boŝevikoj al la povo – post la falo de la monarkio en februaro 1917). Ĉar ĝi havis pozitivan nuancon, ĝi ne taŭgis por adresi personojn, suspektatajn aŭ akuzatajn pri kontraŭsociaj agoj; tiukaze oni uzis strikte neŭtralan formon “civitano”. Rezulte homoj suspektataj, juĝataj aŭ kondamnitaj povis esti adresataj nur “civitano”, kaj ili siavice rajtis nur tiele adresi reprezentantojn de la ŝtataj organoj.

En la lasta sceno de la filmo oni montras liveradon de varoj al vendejo. En domoj, konstruitaj tiutempe, vendejoj situas sur fasada flanko, kaj enirejoj de iliaj tenejoj – en korto. Ŝarĝaŭtoj, kiuj alveturigas varojn, malŝarĝas en korto, kaj se oni agas neakurate, tio ja kaŭzas bruon. Parenteze, la filmo bonege demonstas eĥojn, kiuj rezultiĝas. 

Hororaĵo por Nanjo

Originala titolo: Страшилка для Нюши
Produktado: studio «Peterburg»
Jaro: 2005
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Лебедев (Alekséj Lébedev).
Reĝisoro: Денис Чернов (Denís Ĉernóv).
Artaj direktoroj: Мария Сусидко (Maríja Susídko), Салават Шайхинуров (Salavát Ŝajhinúrov).
Animaciistoj: Александр Аверьянов (Aleksándr Averjánov), Сергей Мальцев (Sergéj Málcev), Михал Мещанин (Miĥaíl Meŝĉánin), Светлана Мардаголимова (Svetlána Mardagólimova), Алла Ярошенко (Alla Jaroŝénko).
Produktoroj: Александр Герасимов (Aleksándr Gerásimov), Анатолий Прохоров (Anatólij Próĥorov), Илья Попов (Iljá Popóv), Вячеслав Маясов (Vjaĉesláv Májasov).
Komponistoj: Марина Ланда (Marína Lánda), Сергей Васильев (Sergéj Vasíljev).
Sonreĝisoroj: Игорь Яковель (Igor Jákovel), Евгений Яковель (Jevgénij Jákovel).

Informo laŭ Animator.ru

Unu vesperon Kunĉ kaj Erĉ konkuris, kiu el ili sukcesos elpensi historion, pli timigan por ilia amikino Nanjo. Rezulte ili per komunaj penoj kreis figuron de Nigra Flirtulo. Kaj subite ĝi ekhavis propran vivon... Ĉi-foje kreintoj de la serio profundiĝis en esploradon de adoleska psikologio.

Fine de la jaro 2011 premieris unua plendaŭra filmo pri viglobetoj – “Viglobetoj komencas”. Ĝia nomo evidente alidas faman filmon “Batman komencas” fare de Christopher Nolan. Ĉi tiu simileco ne estas koincida: rilate al la serio ĝi estas prologo (en ĝi oni ekscias, kiel Pin kaj Plantoĉ aliĝis al aliaj viglobetoj), ĝi estas farita pli “malhele kaj realisme”, ankaŭ temo de superherooj ne mankas ĉi tie. Rezulto ŝajnas esti plej arte sukcesa plendaŭra filmo en la moderna rusia animacio.

Fera vartistino

Originala titolo: Железная няня
Produktado: studio «Peterburg»
Jaro: 2004
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Лебедев (Alekséj Lébedev).
Reĝisoro: Денис Чернов (Denís Ĉernóv).
Arta direktoro: Салават Шайхинуров (Salavát Ŝajhinúrov).
Sonreĝisoro: Игорь Яковель (Igor Jákovel).
Produktoroj: Александр Герасимов (Aleksándr Gerásimov), Илья Попов (Iljá Popóv), Вячеслав Маясов (Vjaĉesláv Májasov).

Informo laŭ la filmo

Pludaŭras la aventuroj de viglobetoj. Ĉu vi volus havi propran roboton, kiu faru ĉion por vi? Certe. Tamen, kiel ĝi komprenos sian devon?.. Gaja historio, plena da parodiaĵoj al kliŝeoj de hororfilma ĝenro.

Maskerado

Originala titolo: Маскарад
Produktado: studio «Peterburg»
Jaro: 2006
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Лебедев (Alekséj Lébedev).
Reĝisoro: Денис Чернов (Denís Ĉernóv).
Artaj direktoroj: Мария Сусидко (Maríja Susídko), Салават Шайхинуров (Salavát Ŝajhinúrov).
Animaciisto: Алла Ярошенко (Alla Jaroŝénko).
Sonreĝisoroj: Денис Душин (Denís Dúŝin), Игорь Яковель (Igor Jákovel).

Informo laŭ Animator.ru

Nova aventuro de niaj amikoj el serio “Viglobetoj”. Maskerada festo estas tempo de gajo kaj amuziĝo! Kaj ĉiu, certe, strebos prepari plej impresan kostumon. Sed troa inventemo en ĉi tiu tereno povas havi neatenditajn konsekvencojn...

La diskoa dancisto

Originala titolo: Танцор диско
Produktado: studio «Peterburg»
Jaro: 2005
Aŭtoro de la scenaro: Алексей Лебедев (Alekséj Lébedev).
Reĝisoro: Денис Чернов (Denís Ĉernóv).
Artaj direktoroj: Мария Сусидко (Maríja Susídko), Салават Шайхинуров (Salavát Ŝajhinúrov).
Animaciistoj: Алексей Минченок (Alekséj Minĉenok), Светлана Мардаголимова (Svetlána Mardagólimova), Мария Клочко (Maríja Kloĉkó), Сергей Мальцев (Sergéj Málcev).
Produktoroj: Александр Герасимов (Aleksándr Gerásimov), Анатолий Прохоров (Anatólij Próĥorov), Илья Попов (Iljá Popóv), Вячеслав Маясов (Vjaĉesláv Májasov).
Komponistoj: Марина Ланда (Marína Lánda), Сергей Васильев (Sergéj Vasíljev).
Sonreĝisoroj: Игорь Яковель (Igor Jákovel), Евгений Яковель (Jevgénij Jákovel).

Informo laŭ Animator.ru

Projekto “Aŭdvide” komencas prezenti specimenojn de rusia animacia serio “Viglobetoj” (originale “Smeŝariki”, en aliaj lingvoj ĝi estas konata sub nomoj “GoGoriki” aŭ “Kikoriki”). Aperinta en la jaro 2004, ĝi estiĝis unu el la plej sukcesaj kreitaĵoj de la moderna rusia animacio, kaj nun oni distrubias ĝin en Eŭropo, Nordameriko kaj Ĉinio. Hodiaŭ oni povas konatiĝi kun ĝi ankaŭ en Esperantujo.

Laŭ koncepto ĉi tiu serio plej similas la librojn pri Winnie-la-Pu fare de A.A. Milne; sur izolita tereno loĝas kompanio de amikoj, kiuj kun plezuro pasigas tempon kune kaj ofte trafas diversajn okazaĵojn. Historioj, rakontataj en la serio, baziĝas ne sur konflikto de “bonaj” kaj “malbonaj” roluloj, tamen sur plektoj de cirkonstancoj kaj malfacilaĵoj de interkomprenado. Laŭ ideo de la aŭtoroj, tio instruu al etaj spektantoj prezenton pri similspecaj okazaĵoj en la reala vivo. Tamen, adoltuloj povas spekti la serion kun ne malpli granda plezuro, ĉar en ĝi oni ofte aludas kaj parodias konatajn fenomenojn el populara kulturo: filmojn, eldirojn k.t.p. Tion oni povas vidi laŭ la prezentita ĉi tie epizodo “La diskoa dancisto”, kiu vokas en memoro ĝenrajn filmojn pri sporto aŭ aziaj batalartoj: rolulo ekscias, ke ie loĝas ermite eksa majstro, kiu lasis sian aferon, kaj venas por iĝi lia disĉiplo... La nomo mem aludas bone konatan en Rusio hindian filmon “Diskoa dancisto”.

Ĉernobil: enrigardi inferon

Antaŭ 28 jaroj okazis la katastrofo de Ĉernobila atoma elektrostacio, kiu eksterdube apartenas al eventoj, kiuj difinis la aspekton de la hodiaŭa mondo. Ĝi influis ankaŭ la Esperanto-mondon — en unuaj jaroj post ĝi aperis libroj "Ĉernobil skuis la mondon" (1987) kaj "Ĉernobil. Dokumenta novelo" (1990). En tempo pli malfrua bando "Pichismo" aperigis albumon "10-jariĝo de Ĉernobilo". Lige kun la datreveno mi prezentas al vi du unikajn videojn. Unua el ili estis farita baldaŭ post la katastrofo, kiam oni penis difini ĝian skalon.

Ruĝe ardantaj makuloj, kiuj videblas tie, estas nenio alia ol varmegaj konstrukcioj de la reaktora kerno. Ĝuste ili kaŭzis longdistancan disvastiĝon de radioaktiveco, ĉar formiĝis leviĝanta aerfluo, kun portis polvon kaj fumon alten en la atmosferon. Eblas nur imagi, sub kian surradiadon oni necesis meti sin por ricevi ĉi tiun bildon...

Tamen estas homoj, kiuj hodiaŭ vizitas ĉi tiun lokon regule. Sergej Koŝelev, 50-jara laboristo de Ĉernobila stacio, havas specialecon, kiu sonas mortiga — kiel kameraisto li devas filmadi staton interne de la detruita konstruaĵo. Tamen, farante tion ekde 1989, li asertas ke li sentas sin sufiĉe bone. Laŭ ricevitaj de li bildoj oni esploras ŝanĝojn de la konstruaĵo kaj la defenda kovraĵo super ĝi. Jen kurta kunmetaĵo el filmita de li. Blankaj punktoj sur la ekrano estas efiko de radiado...

Maje 2014 en kinejoj estas aperonta filmo "Godzilla" — relanĉo de la mondekonata filmoserio. Kiam ĉi tiu monstro unuafoje aperis sur ekranoj en la jaro 1954, ĝi klare simbolis hororon de atombombo. Hodiaŭ, post Ĉernobil kaj Fukuŝimo, kiu, pro malgaja sortoironio, okazis en Japanio, ĝi samgrade povas aspekti enkorpiĝo de ĉi tiuj katastrofoj. Laŭ aperintaj antaŭfilmoj, la venonta filmo estas farita en populara hodiaŭ "dark and realistic" (malhela kaj realisma) maniero, pro kiu ĝi, ŝajne, sukcesos impresi spektantojn. Plej bona sceno el la jam prezentitaj estas la paraŝuta salto. Same iris renkonten al nekonata kaj nevidebla danĝero tiuj, kiuj likvidis la konsekvencojn de la katastrofo en unuaj tagoj kaj semajnoj post ĝi.

Ankoraŭfoje pri meteoritoj

Hodiaŭ ni ankoraŭfoje revenas al la evento, pri kiu jam estis skribite ĉi tie — la falo de meteorito apud Ĉeljabinsk. Kvankam pasis pli ol unu jaro ekde tiam, sciinda informo pri ĝi ŝajnas nur kreski. Tamen komence mi proponas al via atento bonan muntaĵon el registraĵoj de la falo kaj ĝiaj konsekvencoj. Kelkaj bildoj de rompiĝantaj pro la eskploda ondo fenestroj, kiuj estas ĉi tie, ankoraŭ ne estis rimarkitaj aliloke.

Sed pri la plej interesa registraĵo oni eksciis relative antaŭnelonge. Montriĝis, ke sekureca kamerao registris falon de la duontuna fragmento de la meteorito en lagon Ĉebarkul, 75 kilometrojn sudokcidente de Ĉeljabinsk. Vi povas vidi leviĝintan fontanon da pecoj post la 40-a sekundo sur la supra rando de la blanka neĝsurfaco, en ĝia meza parto (ĝi malgrandas, tamen klare rimarkeblas). Oni jam diris, ke ĉi tiu meteorito estiĝis la plej bone dokumentita dum la tuta historio. Jen ankoraŭ unu brila konfirmaĵo de tio, ĉar ankoraŭ neniam oni filmis kolizion de meteorito kun surfaco!

Interesa koincido: 50 kilometrojn norde de Ĉeljabinsk situas alia lago, kies nomo sonas preskaŭ idente — Ĉebakul. La 11-n de julio 1949 ĝin ankaŭ trafis unu el fragmentoj de meteorito, kiu poste ricevis nomon "Kunaŝak". Kaj en la jaro 2013 amaskomunikiloj fojfoje konfuzis la nomojn de ambaŭ lagoj, el kio oni eĉ konkludis, ke la probablokalkulo estas refutita.

Dank' al moderna tekniko ne nur meteoritoj apenaŭ povas hodiaŭ eviti observadon, sed ankaŭ homoj povas renkonti meteoritojn en plej neatendita loko. En suba video vi povas vidi registraĵon, faritan de norgeva paraŝutisto dum salto. Ĉe 1:50 apud li preterflugis nigra ŝtono, kiu aspektis meteorito. Kiel skribas en sia blogo Philip Plait, usona astronomo kaj konata popularigisto de ĉi tiu scienco, se oni ekskludos varianton, ke la video estis falsita komputile (kio, laŭ lia opinio, estas malprobabla) do necesas konkludi, ke tio vere estis meteorito, falanta el la kosmo. Tio povus aspekti neatendita, ĉar oni kutime imagas, ke meteoritoj havas tre grandan rapidecon, tamen ĉio dependas de iliaj trajektorioj — verŝajne, ĉi tiu perdis sian energion en la supra parto de la atmosfero kaj nun moviĝis kiel ordinara falanta korpo.

Do tio estas alia unika registraĵo de meteorito, ĉar oni neniam observis ilian faladon post ĉeso de lumiĝo. Restas nur atendi, kiam oni sukcesos filmi ĉiujn stadiojn por sama meteorito. Tio ne estas malverŝajna, ĉar dank' al novaj observaj instrumentoj oni jam sukcesas rimarki malgrandajn kosmokorpojn, kiuj proksimiĝas al la Tero, kaj eĉ kalkuli proksimuman lokon de ilia falo.

Ensemblo «Igor Moisejev». Baleto «Nokto sur la Kalva monto»

Ночь на лысой горе from Igor Moiseyev Ballet on Vimeo.

Nian ciklon, dediĉitan al ensemblo «Igor Moisejev», finas baleto «Nokto sur la Kalva monto» laŭ la plej fama kreitaĵo de Modest Musorgskij (sonas ankaŭ fragmentoj el aliaj liaj verkoj). Ĉi-foje sur la scenejo de Bolŝoj-teatro okazas bunta spektaĵo, en kiu gajan ukrainan feston sekvas furioza dancado de la malsankta forto. 

La nacia nuanco de la baleto eksterdube aludas ankoraŭfoje la fantastajn verkojn de Nikolaj Gogol, kun kies horora flanko oni jam povis konatiĝi en la projekto. Ŝajne, certaj liaj herooj eĉ rekoneblas sur la scenejo... Same rekoneblas komence de la registraĵo la granda majstro mem, kun sia ĉiama bereto. 

Januare de 2014 premieris internacie produktita filmo «Vij», nova versio de la plej elstara hororverko de Gogol. Apogante sin sur la klasikan sovetian kinoversion de 1967 (ĝi spekteblas rete kun subtekstoj en la angla), la filmo rakontas ĉi tiun historion en modernigita formo, samkiel «Dorm-valeto» fare de Tim Burton. Kreado de la filmo daŭris preskaŭ dek jarojn kaj oni jam delonge rilatis ai ĝi skeptike, tamen ĝi ricevis neatendite pozitivan reagon. 

Ensemblo «Igor Moisejev». Jubilea koncerto en Bolŝoj-teatro

75 лет Большой Театр from Igor Moiseyev Ballet on Vimeo.

La retrospektivon de ensemblo «Igor Moisejev» daŭrigas la jubilea koncerto, en kiu oni demonstras sian arton sur la ĉefa scenejo de Rusio.

1. 01:40. «Vojo al danco». Klaso-koncerto.
Muzika redaktado de V. Ĵmiĥov, N. Nekrasov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

2. 20:45. Kalmuka danco.
Muzika redaktado de P. Ribakov.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Solistoj: Ramil Mehdiev, Artur Abakumov, Roman Ivaŝĉenko.

3. 24:20. Suito de moldavaj dancoj «Ĉiokiria», «Ĵok».
Muzika redaktado de D. Fedov.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Solistoj: Irina Galuŝkina, Natalija Ugrozova, Konstantin Kostilev.

4. 30:30. Malnova urba kvadrilo el ciklo «Bildoj el la pasinteco».
Muzika redaktado de P. Ribakov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

5. 37:20. Koregrafia bildo «Partizanoj».
Muzika redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov, S. Kac.
Koregrafio de Igor Moisejev.

6. 47:55. Belorusa danco «Kriĵaĉok».
Popola muziko.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Dancas la lernantoj de la studia lernejo ĉe la ensemblo.

7. 53:10. Fragmento de koregrafia bildo «Sur glitejo».
Muziko de Jacques Offenbach, Johann Strauss, A. Petrov.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Solistoj: Veronika Denisova, Ramil Mehdiev.

8. 1:03:00. Suito de grekaj dancoj «Sirtaki».
Muziko de M. Teodorakis.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Solistoj: Vladislav Ozerjanskij, Denis Pankov, Ajrat Karimov, Daniil Kasatkin.

9. 1:12:00. Bulgara danco.
Popola muziko.
Koregrafio de Igor Moisejev, Ĵivko Ivanov.

10. 1:17:10. Serba danco.
Muziko de D. Hristov.
Koregrafio de Ĵivko Ivanov.

11. 1:22:40. Suito de latinamerikaj dancoj «Zapateo», «Avalulko».
Muzika redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Solistoj: Kirill Koĉubej, Ajrat Karimov.

12. 1:29:40. La Aragona ĥoto.
Muziko de Miĥail Glinka.
Koregrafio de Igor Moisejev.

13. 1:34:15. Danco de argentinaj paŝtistoj «Gaŭĉo».
Muzika redaktado de N. Nekrasov.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Solistoj: Aleksandr Tiĥonov, Andrej Artamonov, Jevgenij Ĉerniŝkov.

14. 1:44:10. Rusa danco «Somero».
Muzika redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

Ensemblo «Igor Moisejev». Nin gratulas la mondo

Нас поздравляет мир from Igor Moiseyev Ballet on Vimeo.

La duan koncerton, okazintan omaĝe al la jubileo de la ensemblo, partoprenas kolektivoj el diversaj landoj, najbaraj kaj ne tre najbaraj, kiuj dividas malfacilan sed honoran taskon prezenti sur la scenejo folkloran arton de siaj popoloj.

1. 01:05. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Ukraina danco «Hopak»

Redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

2. 08:45. Ŝtata danca ensemblo de Ukrainio «Pavel Virskij».

Kozaka ŝerca danco «Polzunec»

Muziko de A. Helemskij.

Koregrafio de Pavel Virskij.

3. 14:20. Ŝtata danca ensemblo de Respubliko Kazaĥstano «Saltanat».

«Ĵastar Bij».

Redaktado de S. Malimbaj.

Koregrafio de Gulsaule Orumbaeva. 

4. 17:35. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Belorusa danco «Bulba».

Redaktado de V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

5. 19:50. Ŝtata danca emsemblo de Belorusio.

Vicebska polko «Poozerskije zarisovki» («Lagoregionaj skizoj»).

Muziko de S. Hvoŝĉinskij.

Koregrafio de I. Serikov.

Reĝisorado de I. Aleŝkeviĉ.

6. 24:00. Azerbajĝana ŝtata ensemblo de kanto kaj danco «Fikret Amirov».

Koregrafia suito «Azerbajĝano».

Muziko de R. Gaĝiev.

Koregrafio de Ĝamila Bajramova.

7. 28:25. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Makedona danco «Ĵuro».

Muziko de D. Hristov.

Koregrafio de Ĵivko Ivanov.

Solisto Igor Oĥlopkov.

8. 34:30. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Pola danco «Oberek».

Redaktado de S. Galperin.
Koregrafio de Igor Moisejev.

9. 41:00. Pollanda ŝtata ensemblo de kanto kaj danco «Mazowsze».

Lublinaj dancoj.

Redaktado de Tadeusz Sygietyński.

Koregrafio de Witold Zapała.

10. 44:20. Folklora ensemblo «Filip Kutev» (Bulgario). 

Vira danco «Aramii» («Ribeluloj»).

Muziko de G. Andreev.

Koregrafio de Ivajlo Ivanov.

11. 47:35. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Bulgara danco.

Folklora muziko.

Koregrafio de Igor Moisejev, Ĵivko Ivanov.

12. 52:45. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Serba danco.

Muziko de D. Hristov.

Koregrafio de Ĵivko Ivanov.

13. 58:10. Folklora ensemblo de kanto kaj danco «Kolo» (Serbio).

Danco de centra Serbio «Moravac».

Muziko de L. Bosnjakoviĉ.

Koregrafio de Olga Skovran.

Reĝisorado de Radoic Kuzmanoviĉ.

14. 1:02:05. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Hungara danco «Pontozó».

Redaktado de S. Galperin.

Koregrafio de Igor Moisejev.

15. 1:06:00. Hungaria danca ensemblo «Honvéd».

Hungara danco «Verbunk», «Ĉardaŝo».

16. 1:10:50. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».

Rusa danco «Somero».

Redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.

Koregrafio de Igor Moisejev.

Ensemblo «Igor Moisejev». Nin gratulas Rusio

Нас поздравляет Россия from Igor Moiseyev Ballet on Vimeo.

Daŭrigante tradicion prezenti en projekto «Aŭdvide» brilajn ekzemplerojn de folklora arto, mi komencas serion da publikaĵoj pri mondekonata danca ensemblo «Igor Moisejev», kun kiu la spektantoj jam povis konatiĝi. Ĝin malfermas koncerto «Nin gratulas Rusio», kiu okazis februare 2012 omaĝe al la 75-jara jubileo de la ensemblo. Kolegoj el diversaj regionoj de Rusio demonstras sian majstrecon kune kun la jubilantoj.

1. 02:00. Nacia popolmuzikila orkestro de Rusio «N.P. Osipov».
Popola danca melodio «Smolenskij gusaĉok» («Smolenska zambombo»).
Muziko de A. Ŝirokov.

2. 03:40. Ŝtata koregrafia ensemblo «Berjózka».
Rusa fraŭlina rondodanco «Ĉeneto».
Redaktado de Je. Kuznecov, koregrafio de Nadeĵda Nadeĵdina.

3. 08:50. Ŝtata ruspopolkanta koruso «Pjatnickij».
Rusa popola kanto «Oj, vstavala ja ranjoŝenjko» («Oj, ellitiĝadis mi tre frue»).

4. 12:45. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».
Rusa danco «Somero».
Redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

5. 18:10. Ŝtata danca ensemblo «Kabardinka» (Nalĉik, Kabardio-Balkario).
Malnova princa danco «Kafa».
Popola muziko, koregrafio de I. Atabiev.
Ĉe 22:15 la dancon aliĝas artistoj de ensemblo «Igor Moisejev» Julija Steblecova kaj Ahra Tanija.

6. 24:35. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».
Kalmuka danco.
Redaktado de P. Ribakov, koregrafio de Igor Moisejev.
Artistoj Ramil Mehdiev, Artur Abakumov, Roman Ivaŝĉenko.

7. 28:00. Ŝtata kalmuka ensemblo de kanto kaj danco «Tulipo».
Kalmuka popola danco «Ĉiĉirdk».
Popola muziko, koregrafio de V. Erdnijev.

8. 31:55. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».
Baŝkira danco «Sep belulinoj».
Redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

9. 36:30. Ŝtata popolanca ensemblo de Baŝkirio «Fajzi Gaskarov».
Koregrafia kompozicio «La nordaj Amoroj» (vd. sube).
Muziko de Z. Ismagilov, koregrafio de S. Gaskarov.

10. 41:55. Ŝtata danca ensemblo «Alan» (Nord-Osetio).
Koregrafia kompozicio «Agla tribo».
Muziko de N. Petrov, koregrafio de I. Slucker.

11. 47:45. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».
«Nigramara tatarineto».
Redaktado de Je. Avksentjev.
Koregrafio de Igor Moisejev.
Dancas Olga Volina, Aleksandr Tiĥonov, Oleg Ĉernasov.

12. 50:35. Ŝtata kanta kaj danca ensemblo de Tatarstano.
«Ŝaloj», danco de fraŭlinoj el Kazano.
Muziko de R. Mustafin, koregrafio de R. Garipova.

13. 55:15. Kanta kaj danca ensemblo de la Rusia Armeo «Aleksandrov».
«A, jesli povezjot» («Kaj se bonŝancos").
Muziko de G. Movsesjan, kantoteksto de L. Oŝanin.

14. 57:20. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».
Flota suito «Jabloĉko» («Pometo»).
Redaktado de S. Galperin, V. Ĵmiĥov.
Koregrafio de Igor Moisejev.

15. 1:04:30. Ŝtata danca ensemblo «Vajnáĥ» (Ĉeĉena Respubliko).
Koregrafia kompozicio «Dajmokĥ» («Patrujo»).
Popola muziko, koregrafio de D. Muzakaev.
Ĉe 1:08:30 la dancon aliĝas Hadis Muzakaev kaj artistino de ensemblo  «Igor Moisejev» Jekaterina Voronina.

16. 1:11:40. Ŝtata ensemblo de folklora danco «Igor Moisejev».
Koregrafia kompozicio «Festo de laboro».
Redaktado de A. Gusj.
Koregrafio de Igor Moisejev.

Kompozicio «La nordaj Amoroj» rakontas pri la tempo de la milito kontraŭ Napoleono, kiam en la rusa armeo estis taĉmentoj de baŝkiraj pafarkistoj, kiuj eĉ partoprenis la Batalon de Leipzig en 1813. Tio estis lastfoja milita uzo de pafarko en la eŭropa historio. En la Okcidento oni eknomis ĉi tiujn ekzotikajn trupojn «La nordaj Amoroj».

Jubilea koncerto de danca ensemblo «Alan»

Hodiaŭ mi prezentas koncerton de danca ensemblo «Alan» el Nord-Osetio okaze de la 75-jara jubileo de la kolektivo en 2013. La koncerto, kiu okazis en halo «Ĉajkovskij» en Moskvo, inkludis plej bonajn erojn el programoj de diversaj jaroj laŭ dancoj de osetoj kaj aliaj popoloj de Kaŭkazo.

1. 01:15. Oseta folklora danco «Simd».
2. 07:35. Danco kun ponardoj.
3. 11:40. Aĝara danca suito «Gandagon».
4. 17:55. Danca bildo «Duelo».
5. 23:00. Avara danco.
6. 26:15. Koregrafia kompozicio «Agla tribo».
7. 31:45. Armena lirika danco.
8. 36:00. Danco kun douloj (doul aŭ douli estas kaŭkaza speco de tamburo).
9. 40:30. Danco «Honga Kaft».
10. 44:50. Danco de montanaroj.
11. 49:00. Fraŭlina lirika danco.
12. 54:35. Koregrafia kompozicio «Ludoj de paŝtistoj».